{"id":77218,"date":"2024-08-12T16:52:43","date_gmt":"2024-08-12T09:52:43","guid":{"rendered":"https:\/\/jobsgo.vn\/blog\/?p=77218"},"modified":"2024-10-17T11:56:55","modified_gmt":"2024-10-17T04:56:55","slug":"hoai-nghi-la-gi","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/jobsgo.vn\/blog\/hoai-nghi-la-gi\/","title":{"rendered":"Ho\u00e0i Nghi L\u00e0 G\u00ec? 5 Nguy\u00ean Nh\u00e2n Ch\u00ednh D\u1eabn \u0110\u1ebfn Ho\u00e0i Nghi"},"content":{"rendered":"\n
Ho\u00e0i nghi l\u00e0 m\u1ed9t kh\u00e1i ni\u1ec7m quen thu\u1ed9c, nh\u01b0ng li\u1ec7u b\u1ea1n c\u00f3 bi\u1ebft v\u1ec1 nguy\u00ean nh\u00e2n, \u0111\u1eb7c \u0111i\u1ec3m,… c\u1ee7a th\u00e1i \u0111\u1ed9 n\u00e0y?<\/em> Ho\u00e0i nghi l\u00e0 g\u00ec<\/a>? <\/em><\/strong>C\u00f3 bao nhi\u00eau c\u1ea5p \u0111\u1ed9 c\u1ee7a s\u1ef1 ho\u00e0i nghi? C\u00f9ng JobsGO t\u00ecm hi\u1ec3u th\u00f4ng qua b\u00e0i vi\u1ebft d\u01b0\u1edbi \u0111\u00e2y.<\/em><\/p>\n M\u1ee5c l\u1ee5c<\/p> Ho\u00e0i nghi ngh\u0129a l\u00e0 g\u00ec<\/strong>? Ho\u00e0i nghi ti\u1ebfng Anh ngh\u0129a l\u00e0 g\u00ec<\/strong>? S\u1ef1 ho\u00e0i nghi (ti\u1ebfng Anh l\u00e0 \u201cscepticism\u201d) l\u00e0 m\u1ed9t th\u00e1i \u0111\u1ed9 t\u01b0 duy v\u00e0 nh\u1eadn th\u1ee9c, trong \u0111\u00f3 c\u00e1 nh\u00e2n kh\u00f4ng d\u1ec5 d\u00e0ng ch\u1ea5p nh\u1eadn th\u00f4ng tin, ni\u1ec1m tin ho\u1eb7c tuy\u00ean b\u1ed1 m\u00e0 kh\u00f4ng c\u00f3 b\u1eb1ng ch\u1ee9ng \u0111\u00e1ng tin c\u1eady v\u00e0 l\u00fd do h\u1ee3p l\u00fd. S\u1ef1 ho\u00e0i nghi l\u00e0 m\u1ed9t ph\u1ea7n quan tr\u1ecdng c\u1ee7a t\u01b0 duy ph\u1ea3n bi\u1ec7n, gi\u00fap con ng\u01b0\u1eddi \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u00e0 t\u00ecm ki\u1ebfm s\u1ef1 th\u1eadt thay v\u00ec ch\u1ea5p nh\u1eadn m\u1ecdi th\u1ee9 m\u1ed9t c\u00e1ch m\u00f9 qu\u00e1ng.<\/p><\/blockquote>\n Tuy nhi\u00ean, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u0169ng g\u00e2y ra nhi\u1ec1u tranh c\u00e3i v\u00e0 v\u1ea5n \u0111\u1ec1. M\u1ed9t m\u1eb7t, n\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn s\u1ef1 ti\u1ebfn b\u1ed9 trong khoa h\u1ecdc, tri\u1ebft h\u1ecdc v\u00e0 x\u00e3 h\u1ed9i b\u1eb1ng c\u00e1ch th\u00fac \u0111\u1ea9y qu\u00e1 tr\u00ecnh ki\u1ec3m ch\u1ee9ng v\u00e0 kh\u00e1m ph\u00e1. M\u1eb7t kh\u00e1c, khi \u0111\u01b0\u1ee3c \u00e1p d\u1ee5ng qu\u00e1 m\u1ee9c, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u00f3 th\u1ec3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn ch\u1ee7 ngh\u0129a ho\u00e0i nghi c\u1ef1c \u0111oan, khi\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi ta kh\u00f4ng tin t\u01b0\u1edfng v\u00e0o b\u1ea5t c\u1ee9 \u0111i\u1ec1u g\u00ec, g\u00e2y ra s\u1ef1 b\u1ea5t \u1ed5n trong x\u00e3 h\u1ed9i v\u00e0 c\u1ea3n tr\u1edf s\u1ef1 ph\u00e1t tri\u1ec3n.<\/p>\n Kh\u00e1i ni\u1ec7m tr\u00ean c\u00f2n \u0111\u01b0\u1ee3c nh\u1eafc \u0111\u1ebfn trong tri\u1ebft h\u1ecdc duy t\u00e2m v\u1edbi c\u00e1i t\u00ean ch\u1ee7 ngh\u0129a ho\u00e0i nghi. Ch\u1ee7 ngh\u0129a n\u00e0y tuy\u00ean truy\u1ec1n t\u01b0 t\u01b0\u1edfng ho\u00e0i nghi kh\u1ea3 n\u0103ng nh\u1eadn th\u1ee9c th\u1ef1c t\u1ea1i kh\u00e1ch quan. Ng\u01b0\u1eddi theo ch\u1ee7 ngh\u0129a ho\u00e0i nghi, t\u1eeb khi xu\u1ea5t hi\u1ec7n, \u0111\u00e3 k\u00eau g\u1ecdi m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi h\u00e3y kh\u00f4ng \u0111\u01b0a ra b\u1ea5t k\u1ef3 m\u1ed9t suy x\u00e9t d\u1ee9t kho\u00e1t n\u00e0o v\u1ec1 c\u00e1c s\u1ef1 v\u1eadt, h\u1ecd cho r\u1eb1ng con ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng th\u1ec3 v\u01b0\u1ee3t ra kh\u1ecfi gi\u1edbi h\u1ea1n nh\u1eefng c\u1ea3m gi\u00e1c c\u1ee7a m\u00ecnh v\u00e0 c\u0169ng kh\u00f4ng th\u1ec3 x\u00e1c \u0111\u1ecbnh \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e0 trong s\u1ed1 c\u00e1c c\u1ea3m gi\u00e1c \u1ea5y c\u1ea3m gi\u00e1c n\u00e0o l\u00e0 th\u1eadt.<\/p>\n Hi\u1ec7n nay, ch\u01b0a c\u00f3 nhi\u1ec1u nghi\u00ean c\u1ee9u v\u1ec1 c\u00e1ch ph\u00e2n chia c\u00e1c ki\u1ec3u hay c\u1ea5p \u0111\u1ed9 ho\u00e0i nghi. Tuy nhi\u00ean, d\u1ef1a tr\u00ean m\u1ee9c \u0111\u1ed9, ph\u1ea1m vi v\u00e0 m\u1ee5c \u0111\u00edch, c\u00f3 th\u1ec3 chia s\u1ef1 ho\u00e0i nghi th\u00e0nh c\u00e1c c\u1ea5p \u0111\u1ed9 nh\u01b0 sau:<\/p>\n \u0110\u00e2y l\u00e0 c\u1ea5p \u0111\u1ed9 th\u1ea5p nh\u1ea5t c\u1ee7a s\u1ef1 ho\u00e0i nghi, th\u01b0\u1eddng x\u1ea3y ra trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng h\u00e0ng ng\u00e0y. \u1ede m\u1ee9c n\u00e0y, con ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u1ec1 nh\u1eefng th\u00f4ng tin h\u1ecd nh\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c, nh\u01b0ng kh\u00f4ng qu\u00e1 s\u00e2u s\u1eafc hay nghi\u00eam tr\u1ecdng.<\/p>\n V\u00ed d\u1ee5, khi nghe m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi b\u1ea1n k\u1ec3 v\u1ec1 chuy\u1ebfn du l\u1ecbch c\u1ee7a h\u1ecd, b\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 h\u01a1i nghi ng\u1edd v\u1ec1 m\u1ed9t s\u1ed1 chi ti\u1ebft c\u1ee5 th\u1ec3 nh\u01b0 “Li\u1ec7u anh \u1ea5y c\u00f3 th\u1ef1c s\u1ef1 leo \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u1ec9nh n\u00fai cao nh\u1ea5t kh\u00f4ng?” ho\u1eb7c “C\u00f3 th\u1eadt l\u00e0 th\u1eddi ti\u1ebft \u0111\u1eb9p su\u1ed1t c\u1ea3 tu\u1ea7n kh\u00f4ng?”. Tuy nhi\u00ean, b\u1ea1n v\u1eabn c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng tin t\u01b0\u1edfng ph\u1ea7n l\u1edbn c\u00e2u chuy\u1ec7n.<\/p>\n \u1ede c\u1ea5p \u0111\u1ed9 n\u00e0y, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi \u0111\u01b0\u1ee3c \u00e1p d\u1ee5ng trong m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng h\u1ecdc t\u1eadp v\u00e0 nghi\u00ean c\u1ee9u. Ng\u01b0\u1eddi ta b\u1eaft \u0111\u1ea7u \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi s\u00e2u h\u01a1n v\u1ec1 ngu\u1ed3n g\u1ed1c th\u00f4ng tin, ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p nghi\u00ean c\u1ee9u v\u00e0 k\u1ebft lu\u1eadn \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u01b0a ra.<\/p>\n V\u00ed d\u1ee5, m\u1ed9t sinh vi\u00ean \u0111\u1ea1i h\u1ecdc khi \u0111\u1ecdc m\u1ed9t b\u00e0i b\u00e1o khoa h\u1ecdc c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u1ec1 c\u1ee1 m\u1eabu nghi\u00ean c\u1ee9u, ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p thu th\u1eadp d\u1eef li\u1ec7u v\u00e0 li\u1ec7u k\u1ebft qu\u1ea3 c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c t\u1ed5ng qu\u00e1t h\u00f3a hay kh\u00f4ng. H\u1ecd kh\u00f4ng ch\u1ec9 \u0111\u01a1n gi\u1ea3n ch\u1ea5p nh\u1eadn k\u1ebft lu\u1eadn m\u00e0 c\u00f2n xem x\u00e9t c\u00e1ch th\u1ee9c \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c k\u1ebft lu\u1eadn \u0111\u00f3.<\/p>\n Ho\u00e0i nghi khoa h\u1ecdc l\u00e0 c\u1ea5p \u0111\u1ed9 cao h\u01a1n, th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c \u00e1p d\u1ee5ng trong c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng khoa h\u1ecdc. C\u00e1c nh\u00e0 khoa h\u1ecdc lu\u00f4n ho\u00e0i nghi v\u1ec1 m\u1ecdi gi\u1ea3 thuy\u1ebft v\u00e0 l\u00fd thuy\u1ebft, ngay c\u1ea3 khi ch\u00fang \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ea5p nh\u1eadn r\u1ed9ng r\u00e3i. H\u1ecd li\u00ean t\u1ee5c t\u00ecm ki\u1ebfm b\u1eb1ng ch\u1ee9ng m\u1edbi, th\u00e1ch th\u1ee9c c\u00e1c gi\u1ea3 \u0111\u1ecbnh hi\u1ec7n c\u00f3 v\u00e0 c\u1ed1 g\u1eafng c\u1ea3i thi\u1ec7n hi\u1ec3u bi\u1ebft c\u1ee7a ch\u00fang ta v\u1ec1 th\u1ebf gi\u1edbi.<\/p>\n M\u1ed9t minh ch\u1ee9ng trong khoa h\u1ecdc l\u00e0 m\u1eb7c d\u00f9 thuy\u1ebft t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i c\u1ee7a Einstein \u0111\u00e3 \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u1ea5p nh\u1eadn r\u1ed9ng r\u00e3i, c\u00e1c nh\u00e0 v\u1eadt l\u00fd v\u1eabn ti\u1ebfp t\u1ee5c th\u1eed nghi\u1ec7m v\u00e0 t\u00ecm ki\u1ebfm c\u00e1c tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m sai l\u1ec7ch l\u00fd thuy\u1ebft n\u00e0y.<\/p>\n \u1ede c\u1ea5p \u0111\u1ed9 n\u00e0y, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi \u0111\u01b0\u1ee3c \u00e1p d\u1ee5ng cho c\u00e1c kh\u00e1i ni\u1ec7m c\u01a1 b\u1ea3n nh\u1ea5t v\u1ec1 th\u1ef1c t\u1ea1i v\u00e0 ki\u1ebfn th\u1ee9c. C\u00e1c tri\u1ebft gia \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u1ec1 b\u1ea3n ch\u1ea5t c\u1ee7a s\u1ef1 t\u1ed3n t\u1ea1i, kh\u1ea3 n\u0103ng bi\u1ebft \u0111\u01b0\u1ee3c s\u1ef1 th\u1eadt v\u00e0 th\u1eadm ch\u00ed c\u1ea3 vi\u1ec7c li\u1ec7u ch\u00fang ta c\u00f3 th\u1ef1c s\u1ef1 t\u1ed3n t\u1ea1i hay kh\u00f4ng.<\/p>\n V\u00ed d\u1ee5 n\u1ed5i ti\u1ebfng l\u00e0 “cogito, ergo sum” (t\u00f4i t\u01b0 duy, v\u1eady t\u00f4i t\u1ed3n t\u1ea1i) c\u1ee7a Descartes, m\u1ed9t n\u1ed7 l\u1ef1c \u0111\u1ec3 t\u00ecm ra \u0111i\u1ec3m kh\u1edfi \u0111\u1ea7u ch\u1eafc ch\u1eafn cho ki\u1ebfn th\u1ee9c sau khi ho\u00e0i nghi m\u1ecdi th\u1ee9.<\/p>\n \u0110\u00e2y l\u00e0 c\u1ea5p \u0111\u1ed9 cao nh\u1ea5t c\u1ee7a s\u1ef1 ho\u00e0i nghi, n\u01a1i m\u00e0 m\u1ecdi ni\u1ec1m tin v\u00e0 ki\u1ebfn th\u1ee9c \u0111\u1ec1u b\u1ecb nghi ng\u1edd. Ng\u01b0\u1eddi theo ch\u1ee7 ngh\u0129a ho\u00e0i nghi c\u1ef1c \u0111oan c\u00f3 th\u1ec3 cho r\u1eb1ng kh\u00f4ng c\u00f3 g\u00ec c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c bi\u1ebft m\u1ed9t c\u00e1ch ch\u1eafc ch\u1eafn, th\u1eadm ch\u00ed c\u1ea3 s\u1ef1 t\u1ed3n t\u1ea1i c\u1ee7a b\u1ea3n th\u00e2n h\u1ecd.<\/p>\n V\u00ed d\u1ee5, h\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi li\u1ec7u to\u00e0n b\u1ed9 th\u1ef1c t\u1ea1i c\u00f3 ph\u1ea3i l\u00e0 m\u1ed9t \u1ea3o gi\u00e1c hay m\u1ed9t m\u00f4 ph\u1ecfng m\u00e1y t\u00ednh, nh\u01b0 trong b\u1ed9 phim “The Matrix”. Tuy nhi\u00ean, c\u1ea5p \u0111\u1ed9 n\u00e0y th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 m\u1ed9t b\u00e0i t\u1eadp tri\u1ebft h\u1ecdc h\u01a1n l\u00e0 m\u1ed9t c\u00e1ch ti\u1ebfp c\u1eadn th\u1ef1c t\u1ebf v\u1edbi cu\u1ed9c s\u1ed1ng.<\/p>\n C\u00f3 nhi\u1ec1u l\u00fd do cho s\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u1ee7a m\u1ed9t c\u00e1 nh\u00e2n. S\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1ebfn t\u1eeb nh\u1eefng y\u1ebfu t\u1ed1 b\u00ean trong ch\u00ednh b\u1ea3n th\u00e2n ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00f3 ho\u1eb7c b\u1ecb t\u00e1c \u0111\u1ed9ng t\u1eeb m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng b\u00ean ngo\u00e0i.<\/p>\n M\u1ed9t trong nh\u1eefng nguy\u00ean nh\u00e2n ph\u1ed5 bi\u1ebfn nh\u1ea5t c\u1ee7a s\u1ef1 ho\u00e0i nghi l\u00e0 kinh nghi\u1ec7m c\u00e1 nh\u00e2n, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 nh\u1eefng tr\u1ea3i nghi\u1ec7m ti\u00eau c\u1ef1c trong qu\u00e1 kh\u1ee9. Khi con ng\u01b0\u1eddi tr\u1ea3i qua s\u1ef1 l\u1eeba d\u1ed1i, th\u1ea5t v\u1ecdng ho\u1eb7c b\u1ecb ph\u1ea3n b\u1ed9i, h\u1ecd c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng tr\u1edf n\u00ean th\u1eadn tr\u1ecdng h\u01a1n v\u00e0 \u00edt tin t\u01b0\u1edfng h\u01a1n trong t\u01b0\u01a1ng lai.<\/p>\n C\u1ee5 th\u1ec3, m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi t\u1eebng b\u1ecb l\u1eeba ti\u1ec1n c\u00f3 th\u1ec3 tr\u1edf n\u00ean ho\u00e0i nghi v\u1edbi m\u1ecdi c\u01a1 h\u1ed9i \u0111\u1ea7u t\u01b0, ngay c\u1ea3 khi \u0111\u00f3 l\u00e0 nh\u1eefng c\u01a1 h\u1ed9i h\u1ee3p ph\u00e1p v\u00e0 c\u00f3 ti\u1ec1m n\u0103ng. T\u01b0\u01a1ng t\u1ef1, m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 nhi\u1ec1u m\u1ed1i quan h\u1ec7 t\u00ecnh c\u1ea3m th\u1ea5t b\u1ea1i c\u00f3 th\u1ec3 lu\u00f4n ho\u00e0i nghi v\u1ec1 t\u00ecnh y\u00eau v\u00e0 s\u1ef1 cam k\u1ebft l\u00e2u d\u00e0i. Nh\u1eefng tr\u1ea3i nghi\u1ec7m n\u00e0y t\u1ea1o ra m\u1ed9t l\u1edbp ph\u00f2ng v\u1ec7 t\u00e2m l\u00fd, khi\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi ta lu\u00f4n \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u00e0 nghi ng\u1edd tr\u01b0\u1edbc khi tin t\u01b0\u1edfng.<\/p>\n H\u1ec7 th\u1ed1ng gi\u00e1o d\u1ee5c, \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 gi\u00e1o d\u1ee5c b\u1eadc cao th\u01b0\u1eddng khuy\u1ebfn kh\u00edch ph\u00e1t tri\u1ec3n t\u01b0 duy ph\u1ea3n bi\u1ec7n, m\u1ed9t y\u1ebfu t\u1ed1 quan tr\u1ecdng d\u1eabn \u0111\u1ebfn s\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u00f3 t\u00ednh x\u00e2y d\u1ef1ng. Khi h\u1ecdc sinh, sinh vi\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c d\u1ea1y c\u00e1ch \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi, ph\u00e2n t\u00edch th\u00f4ng tin v\u00e0 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 ngu\u1ed3n, h\u1ecd c\u00f3 c\u01a1 h\u1ed9i ph\u00e1t tri\u1ec3n m\u1ed9t th\u00f3i quen \u0111\u1eb7t ra s\u1ef1 ho\u00e0i nghi.<\/p>\n Tr\u00ean th\u1ef1c t\u1ebf, \u1edf c\u00e1c l\u1edbp h\u1ecdc, sinh vi\u00ean n\u00ean \u0111\u01b0\u1ee3c khuy\u1ebfn kh\u00edch kh\u00f4ng ch\u1ec9 ch\u1ea5p nh\u1eadn c\u00e1c l\u00fd thuy\u1ebft m\u00e0 c\u00f2n ph\u1ea3i hi\u1ec3u c\u00e1ch c\u00e1c l\u00fd thuy\u1ebft \u0111\u00f3 \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e1t tri\u1ec3n v\u00e0 ki\u1ec3m ch\u1ee9ng. Trong c\u00e1c l\u1edbp h\u1ecdc l\u1ecbch s\u1eed, h\u1ecd h\u1ecdc c\u00e1ch xem x\u00e9t c\u00e1c ngu\u1ed3n t\u00e0i li\u1ec7u kh\u00e1c nhau v\u00e0 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 \u0111\u1ed9 tin c\u1eady c\u1ee7a ch\u00fang. Qu\u00e1 tr\u00ecnh n\u00e0y d\u1eabn \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c h\u00ecnh th\u00e0nh m\u1ed9t th\u1ebf h\u1ec7 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng suy ngh\u0129 \u0111\u1ed9c l\u1eadp v\u00e0 kh\u00f4ng d\u1ec5 d\u00e0ng ch\u1ea5p nh\u1eadn th\u00f4ng tin m\u00e0 kh\u00f4ng c\u00f3 b\u1eb1ng ch\u1ee9ng x\u00e1c \u0111\u00e1ng.<\/p>\n X\u00e3 h\u1ed9i v\u00e0 v\u0103n h\u00f3a m\u00e0 nh\u00e2n t\u1ed1 c\u00f3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u00e1ng k\u1ec3 \u0111\u1ebfn m\u1ee9c \u0111\u1ed9 ho\u00e0i nghi c\u1ee7a m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi. Trong c\u00e1c x\u00e3 h\u1ed9i c\u00f3 truy\u1ec1n th\u1ed1ng d\u00e2n ch\u1ee7 v\u00e0 t\u1ef1 do ng\u00f4n lu\u1eadn, ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0\u1ee3c khuy\u1ebfn kh\u00edch \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u00e0 th\u00e1ch th\u1ee9c quy\u1ec1n l\u1ef1c, d\u1eabn \u0111\u1ebfn s\u1ef1 ph\u00e1t tri\u1ec3n c\u1ee7a t\u01b0 duy ho\u00e0i nghi. Ng\u01b0\u1ee3c l\u1ea1i, trong c\u00e1c x\u00e3 h\u1ed9i \u0111\u1ed9c t\u00e0i ho\u1eb7c c\u00f3 truy\u1ec1n th\u1ed1ng tu\u00e2n th\u1ee7 m\u1ea1nh m\u1ebd, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u00f3 th\u1ec3 b\u1ecb coi l\u00e0 kh\u00f4ng ph\u00f9 h\u1ee3p ho\u1eb7c th\u1eadm ch\u00ed nguy hi\u1ec3m.<\/p>\n S\u1ef1 b\u00f9ng n\u1ed5 c\u1ee7a internet v\u00e0 m\u1ea1ng x\u00e3 h\u1ed9i \u0111\u00e3 t\u1ea1o ra m\u1ed9t m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng th\u00f4ng tin ph\u1ee9c t\u1ea1p, n\u01a1i tin t\u1ee9c gi\u1ea3 v\u00e0 th\u00f4ng tin sai l\u1ec7ch lan truy\u1ec1n nhanh ch\u00f3ng. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y \u0111\u00e3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn s\u1ef1 gia t\u0103ng ho\u00e0i nghi \u0111\u1ed1i v\u1edbi th\u00f4ng tin tr\u1ef1c tuy\u1ebfn. K\u1ebft qu\u1ea3 l\u00e0, nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 c\u00f3 th\u00f3i quen ki\u1ec3m tra ch\u00e9o th\u00f4ng tin t\u1eeb nhi\u1ec1u ngu\u1ed3n kh\u00e1c nhau tr\u01b0\u1edbc khi th\u1ef1c s\u1ef1 tin t\u01b0\u1edfng.<\/p>\n Nh\u1eefng s\u1ef1 ki\u1ec7n l\u1edbn trong l\u1ecbch s\u1eed v\u00e0 x\u00e3 h\u1ed9i c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m thay \u0111\u1ed5i \u0111\u00e1ng k\u1ec3 m\u1ee9c \u0111\u1ed9 ho\u00e0i nghi c\u1ee7a c\u1ea3 c\u1ed9ng \u0111\u1ed3ng. V\u00ed d\u1ee5, sau v\u1ee5 b\u00ea b\u1ed1i Watergate \u1edf M\u1ef9, ni\u1ec1m tin c\u1ee7a c\u00f4ng ch\u00fang v\u00e0o ch\u00ednh ph\u1ee7 gi\u1ea3m m\u1ea1nh, d\u1eabn \u0111\u1ebfn s\u1ef1 gia t\u0103ng ho\u00e0i nghi \u0111\u1ed1i v\u1edbi c\u00e1c tuy\u00ean b\u1ed1 v\u00e0 h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a ch\u00ednh ph\u1ee7. T\u01b0\u01a1ng t\u1ef1, cu\u1ed9c kh\u1ee7ng ho\u1ea3ng t\u00e0i ch\u00ednh n\u0103m 2008 \u0111\u00e3 khi\u1ebfn nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi tr\u1edf n\u00ean ho\u00e0i nghi v\u1ec1 h\u1ec7 th\u1ed1ng t\u00e0i ch\u00ednh v\u00e0 c\u00e1c t\u1ed5 ch\u1ee9c t\u00e0i ch\u00ednh l\u1edbn. Nh\u1eefng s\u1ef1 ki\u1ec7n n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m thay \u0111\u1ed5i c\u00e1ch m\u1ed9t x\u00e3 h\u1ed9i nh\u00ecn nh\u1eadn v\u00e0 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 th\u00f4ng tin, d\u1eabn \u0111\u1ebfn m\u1ed9t m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng ho\u00e0i nghi h\u01a1n.<\/p>\n Tu\u1ef3 v\u00e0o m\u1ee5c \u0111\u00edch, b\u1ed1i c\u1ea3nh s\u1ef1 ki\u1ec7n m\u00e0 s\u1ef1 ho\u00e0i nghi \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e1nh gi\u00e1 l\u00e0 ph\u00f9 h\u1ee3p ho\u1eb7c kh\u00f4ng. V\u00ec th\u1ebf, trong tr\u01b0\u1eddng h\u1ee3p c\u1ea7n v\u1eadn d\u1ee5ng, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi mang l\u1ea1i nh\u1eefng \u01b0u \u0111i\u1ec3m v\u01b0\u1ee3t tr\u1ed9i, tr\u00e1i l\u1ea1i, n\u00f3 c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 g\u00e2y ra s\u1ef1 kh\u00f3 ch\u1ecbu th\u1eadm ch\u00ed l\u00e0 xung \u0111\u1ed9t.<\/p>\n S\u1ef1 ho\u00e0i nghi khuy\u1ebfn kh\u00edch con ng\u01b0\u1eddi kh\u00f4ng ch\u1ea5p nh\u1eadn th\u00f4ng tin m\u1ed9t c\u00e1ch th\u1ee5 \u0111\u1ed9ng, m\u00e0 thay v\u00e0o \u0111\u00f3 ph\u00e2n t\u00edch v\u00e0 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 k\u1ef9 l\u01b0\u1ee1ng. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y gi\u00fap ph\u00e1t tri\u1ec3n k\u1ef9 n\u0103ng t\u01b0 duy ph\u1ea3n bi\u1ec7n, m\u1ed9t k\u1ef9 n\u0103ng quan tr\u1ecdng trong m\u1ecdi l\u0129nh v\u1ef1c c\u1ee7a cu\u1ed9c s\u1ed1ng.<\/p>\n Trong l\u0129nh v\u1ef1c khoa h\u1ecdc, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi gi\u00fap ng\u01b0\u1eddi ta kh\u00e1m ph\u00e1 ra nhi\u1ec1u \u0111\u1ecbnh lu\u1eadt m\u1edbi v\u00e0 c\u00f3 vai tr\u00f2 quan tr\u1ecdng trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng. Khi Albert Einstein ho\u00e0i nghi v\u1ec1 t\u00ednh tuy\u1ec7t \u0111\u1ed1i c\u1ee7a kh\u00f4ng gian v\u00e0 th\u1eddi gian trong v\u1eadt l\u00fd c\u1ed5 \u0111i\u1ec3n, \u00f4ng \u0111\u00e3 ph\u00e1t tri\u1ec3n thuy\u1ebft t\u01b0\u01a1ng \u0111\u1ed1i, l\u00e0m thay \u0111\u1ed5i c\u0103n b\u1ea3n hi\u1ec3u bi\u1ebft c\u1ee7a ch\u00fang ta v\u1ec1 v\u0169 tr\u1ee5.<\/p>\n Trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng h\u00e0ng ng\u00e0y, m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 t\u01b0 duy ho\u00e0i nghi s\u1ebd \u00edt c\u00f3 kh\u1ea3 n\u0103ng tr\u1edf th\u00e0nh n\u1ea1n nh\u00e2n c\u1ee7a c\u00e1c tr\u00f2 l\u1eeba \u0111\u1ea3o ho\u1eb7c th\u00f4ng tin sai l\u1ec7ch v\u00ec h\u1ecd c\u00f3 xu h\u01b0\u1edbng x\u00e1c minh th\u00f4ng tin tr\u01b0\u1edbc khi tin t\u01b0\u1edfng ho\u1eb7c h\u00e0nh \u0111\u1ed9ng.<\/p>\n S\u1ef1 ho\u00e0i nghi gi\u00fap c\u1ea3i thi\u1ec7n qu\u00e1 tr\u00ecnh ra quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh b\u1eb1ng c\u00e1ch khuy\u1ebfn kh\u00edch vi\u1ec7c thu th\u1eadp v\u00e0 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 th\u00f4ng tin m\u1ed9t c\u00e1ch k\u1ef9 l\u01b0\u1ee1ng tr\u01b0\u1edbc khi \u0111\u01b0a ra k\u1ebft lu\u1eadn. Trong kinh doanh, c\u00e1c nh\u00e0 qu\u1ea3n l\u00fd c\u00f3 t\u01b0 duy ho\u00e0i nghi th\u01b0\u1eddng \u0111\u01b0a ra quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh t\u1ed1t h\u01a1n v\u00ec h\u1ecd xem x\u00e9t nhi\u1ec1u kh\u00eda c\u1ea1nh v\u00e0 k\u1ecbch b\u1ea3n kh\u00e1c nhau.<\/p>\n V\u00ed d\u1ee5, khi Warren Buffett, m\u1ed9t trong nh\u1eefng nh\u00e0 \u0111\u1ea7u t\u01b0 th\u00e0nh c\u00f4ng nh\u1ea5t th\u1ebf gi\u1edbi, xem x\u00e9t m\u1ed9t c\u01a1 h\u1ed9i \u0111\u1ea7u t\u01b0, \u00f4ng lu\u00f4n \u00e1p d\u1ee5ng nguy\u00ean t\u1eafc “v\u00f2ng tr\u00f2n n\u0103ng l\u1ef1c” c\u1ee7a m\u00ecnh – ch\u1ec9 \u0111\u1ea7u t\u01b0 v\u00e0o nh\u1eefng g\u00ec \u00f4ng hi\u1ec3u r\u00f5. S\u1ef1 ho\u00e0i nghi n\u00e0y \u0111\u00e3 gi\u00fap \u00f4ng tr\u00e1nh \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u kho\u1ea3n \u0111\u1ea7u t\u01b0 r\u1ee7i ro v\u00e0 \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00e0nh c\u00f4ng l\u00e2u d\u00e0i.<\/p>\n S\u1ef1 ho\u00e0i nghi \u0111\u1ed1i v\u1edbi hi\u1ec7n tr\u1ea1ng l\u00e0 \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c quan tr\u1ecdng cho s\u1ef1 \u0111\u1ed5i m\u1edbi v\u00e0 ti\u1ebfn b\u1ed9. B\u1eb1ng c\u00e1ch \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u1ec1 c\u00e1c ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p v\u00e0 \u00fd t\u01b0\u1edfng hi\u1ec7n t\u1ea1i, con ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 th\u1ec3 t\u00ecm ra c\u00e1ch l\u00e0m vi\u1ec7c hi\u1ec7u qu\u1ea3 h\u01a1n ho\u1eb7c ph\u00e1t tri\u1ec3n c\u00f4ng ngh\u1ec7 m\u1edbi. Trong l\u0129nh v\u1ef1c y h\u1ecdc, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi \u0111\u00e3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn nhi\u1ec1u ti\u1ebfn b\u1ed9 quan tr\u1ecdng. M\u1ed9t minh ch\u1ee9ng \u0111i\u1ec3n h\u00ecnh l\u00e0 khi b\u00e1c s\u0129 Barry Marshall ho\u00e0i nghi v\u1ec1 ni\u1ec1m tin ph\u1ed5 bi\u1ebfn r\u1eb1ng stress l\u00e0 nguy\u00ean nh\u00e2n ch\u00ednh g\u00e2y ra lo\u00e9t d\u1ea1 d\u00e0y, \u00f4ng \u0111\u00e3 ti\u1ebfn h\u00e0nh nghi\u00ean c\u1ee9u v\u00e0 ph\u00e1t hi\u1ec7n ra vai tr\u00f2 c\u1ee7a vi khu\u1ea9n H. pylori, m\u1edf \u0111\u01b0\u1eddng cho ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p \u0111i\u1ec1u tr\u1ecb hi\u1ec7u qu\u1ea3 h\u01a1n v\u00e0 cu\u1ed1i c\u00f9ng gi\u00e0nh \u0111\u01b0\u1ee3c gi\u1ea3i Nobel Y h\u1ecdc.<\/p>\n M\u1eb7c d\u00f9 nghe c\u00f3 v\u1ebb ngh\u1ecbch l\u00fd, nh\u01b0ng s\u1ef1 ho\u00e0i nghi l\u00e0nh m\u1ea1nh c\u00f3 th\u1ec3 c\u1ea3i thi\u1ec7n giao ti\u1ebfp v\u00e0 m\u1ed1i quan h\u1ec7 b\u1eb1ng c\u00e1ch khuy\u1ebfn kh\u00edch s\u1ef1 c\u1edfi m\u1edf v\u00e0 trung th\u1ef1c. Khi m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi c\u1ea3m th\u1ea5y tho\u1ea3i m\u00e1i \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u00e0 ph\u1ea3n bi\u1ec7n c\u00e1c \u00fd ki\u1ebfn c\u1ee7a nhau m\u1ed9t c\u00e1ch t\u00f4n tr\u1ecdng, \u0111i\u1ec1u n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap cu\u1ed9c th\u1ea3o lu\u1eadn s\u00e2u s\u1eafc h\u01a1n v\u00e0 l\u00e0m t\u0103ng s\u1ef1 hi\u1ec3u bi\u1ebft l\u1eabn nhau. Trong m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng l\u00e0m vi\u1ec7c, v\u0103n h\u00f3a khuy\u1ebfn kh\u00edch s\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u00f3 th\u1ec3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c ra quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh t\u1ed1t h\u01a1n v\u00e0 s\u1ef1 \u0111\u1ed5i m\u1edbi.<\/p>\n Trong th\u1eddi \u0111\u1ea1i th\u00f4ng tin b\u00f9ng n\u1ed5, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi \u0111\u00f3ng vai tr\u00f2 quan tr\u1ecdng trong vi\u1ec7c b\u1ea3o v\u1ec7 c\u00e1 nh\u00e2n v\u00e0 x\u00e3 h\u1ed9i kh\u1ecfi s\u1ef1 l\u1eeba d\u1ed1i v\u00e0 thao t\u00fang. Ng\u01b0\u1eddi c\u00f3 t\u01b0 duy ho\u00e0i nghi th\u01b0\u1eddng \u00edt b\u1ecb \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng b\u1edfi qu\u1ea3ng c\u00e1o g\u00e2y hi\u1ec3u l\u1ea7m, tin t\u1ee9c gi\u1ea3 m\u1ea1o ho\u1eb7c tuy\u00ean truy\u1ec1n ch\u00ednh tr\u1ecb.<\/p>\n Khi s\u1ef1 ho\u00e0i nghi tr\u1edf n\u00ean qu\u00e1 \u0111\u00e0, n\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0m gi\u1ea3m m\u1ee9c \u0111\u1ed9 tin t\u01b0\u1edfng ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c, t\u1eeb \u0111\u00f3 c\u1ea3n tr\u1edf s\u1ef1 h\u1ee3p t\u00e1c v\u00e0 ph\u00e1t tri\u1ec3n m\u1ed1i quan h\u1ec7. Trong m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng l\u00e0m vi\u1ec7c, \u0111i\u1ec1u n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn gi\u1ea3m hi\u1ec7u qu\u1ea3 c\u00f4ng vi\u1ec7c nh\u00f3m v\u00e0 t\u1ea1o ra b\u1ea7u kh\u00f4ng kh\u00ed c\u0103ng th\u1eb3ng.<\/p>\n V\u00ed d\u1ee5, trong m\u1ed9t nghi\u00ean c\u1ee9u v\u1ec1 c\u00e1c c\u00f4ng ty kh\u1edfi nghi\u1ec7p, nh\u1eefng \u0111\u1ed9i ng\u0169 c\u00f3 m\u1ee9c \u0111\u1ed9 tin t\u01b0\u1edfng cao h\u01a1n th\u01b0\u1eddng \u0111\u1ea1t \u0111\u01b0\u1ee3c th\u00e0nh c\u00f4ng nhanh h\u01a1n v\u00e0 b\u1ec1n v\u1eefng h\u01a1n so v\u1edbi nh\u1eefng \u0111\u1ed9i ng\u0169 lu\u00f4n ho\u00e0i nghi v\u1ec1 \u0111\u1ed9ng c\u01a1 v\u00e0 kh\u1ea3 n\u0103ng c\u1ee7a nhau. T\u01b0\u01a1ng t\u1ef1, trong c\u00e1c m\u1ed1i quan h\u1ec7 c\u00e1 nh\u00e2n, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi qu\u00e1 m\u1ee9c c\u00f3 th\u1ec3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn nh\u1eefng xung \u0111\u1ed9t kh\u00f4ng c\u1ea7n thi\u1ebft v\u00e0 l\u00e0m r\u1ea1n n\u1ee9t t\u00ecnh c\u1ea3m gi\u1eefa ng\u01b0\u1eddi v\u1edbi ng\u01b0\u1eddi.<\/p>\n M\u1eb7c d\u00f9 s\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap c\u1ea3i thi\u1ec7n ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh nh\u01b0ng n\u1ebfu ho\u00e0i nghi qu\u00e1 m\u1ee9c, n\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn t\u00ecnh tr\u1ea1ng “t\u00ea li\u1ec7t ph\u00e2n t\u00edch” – khi m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi li\u00ean t\u1ee5c t\u00ecm ki\u1ebfm th\u00eam th\u00f4ng tin v\u00e0 b\u1eb1ng ch\u1ee9ng, kh\u00f4ng th\u1ec3 \u0111\u01b0a ra quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh cu\u1ed1i c\u00f9ng. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t c\u00f3 h\u1ea1i trong m\u00f4i tr\u01b0\u1eddng kinh doanh, n\u01a1i t\u1ed1c \u0111\u1ed9 v\u00e0 s\u1ef1 linh ho\u1ea1t l\u00e0 nh\u1eefng y\u1ebfu t\u1ed1 quan tr\u1ecdng.<\/p>\n S\u1ef1 ho\u00e0i nghi qu\u00e1 m\u1ee9c c\u00f3 th\u1ec3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn m\u1ed9t t\u00e2m l\u00fd ti\u00eau c\u1ef1c, khi\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi ta lu\u00f4n nh\u00ecn nh\u1eadn m\u1ecdi th\u1ee9 d\u01b0\u1edbi g\u00f3c \u0111\u1ed9 x\u1ea5u nh\u1ea5t. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y c\u00f3 th\u1ec3 \u1ea3nh h\u01b0\u1edfng \u0111\u1ebfn s\u1ee9c kh\u1ecfe tinh th\u1ea7n v\u00e0 ch\u1ea5t l\u01b0\u1ee3ng cu\u1ed9c s\u1ed1ng. Trong t\u00e2m l\u00fd h\u1ecdc, kh\u00e1i ni\u1ec7m “h\u1ecdc b\u1ea5t l\u1ef1c” m\u00f4 t\u1ea3 t\u00ecnh tr\u1ea1ng khi m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi tr\u1edf n\u00ean qu\u00e1 ho\u00e0i nghi v\u1ec1 kh\u1ea3 n\u0103ng c\u1ee7a m\u00ecnh, d\u1eabn \u0111\u1ebfn t\u00ecnh tr\u1ea1ng tr\u1ea7m c\u1ea3m v\u00e0 thi\u1ebfu \u0111\u1ed9ng l\u1ef1c.<\/p>\n S\u1ef1 ho\u00e0i nghi qu\u00e1 m\u1ee9c c\u00f3 th\u1ec3 khi\u1ebfn m\u1ed9t ng\u01b0\u1eddi kh\u00f3 c\u00f3 th\u1ec3 th\u01b0 gi\u00e3n v\u00e0 t\u1eadn h\u01b0\u1edfng nh\u1eefng \u0111i\u1ec1u \u0111\u01a1n gi\u1ea3n trong cu\u1ed9c s\u1ed1ng. H\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 li\u00ean t\u1ee5c \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u1ec1 \u0111\u1ed9ng c\u01a1 c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi kh\u00e1c ho\u1eb7c t\u00ednh x\u00e1c th\u1ef1c c\u1ee7a c\u00e1c tr\u1ea3i nghi\u1ec7m, t\u1eeb \u0111\u00f3 l\u00e0m gi\u1ea3m kh\u1ea3 n\u0103ng c\u1ea3m nh\u1eadn ni\u1ec1m vui v\u00e0 s\u1ef1 h\u00e0i l\u00f2ng.<\/p>\n S\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u00f3 th\u1ec3 mang \u0111\u1ebfn nh\u1eefng l\u1ee3i \u00edch nh\u1ea5t \u0111\u1ecbnh, tuy nhi\u00ean, c\u1ea7n ph\u1ea3i bi\u1ebft c\u00e1ch ki\u1ec3m so\u00e1t v\u00e0 t\u1eadn d\u1ee5ng n\u00f3 \u0111\u1ec3 kh\u00f4ng g\u00e2y ra nh\u1eefng hi\u1ec7u \u1ee9ng ti\u00eau c\u1ef1c. L\u00e0m sao \u0111\u1ec3 \u0111\u1ed1i ph\u00f3 hay t\u1eadn d\u1ee5ng s\u1ef1 ho\u00e0i nghi \u0111\u1ec3 ph\u00e1t tri\u1ec3n b\u1ea3n th\u00e2n? C\u00f9ng JobsGO t\u00ecm hi\u1ec3u ngay sau \u0111\u00e2y.<\/p>\n M\u1ed9t c\u00e1ch hi\u1ec7u qu\u1ea3 \u0111\u1ec3 \u0111\u1ed1i ph\u00f3 v\u1edbi s\u1ef1 ho\u00e0i nghi l\u00e0 ch\u1ee7 \u0111\u1ed9ng t\u00ecm ki\u1ebfm th\u00f4ng tin t\u1eeb nhi\u1ec1u ngu\u1ed3n \u0111\u00e1ng tin c\u1eady v\u00e0 x\u00e1c minh t\u00ednh ch\u00ednh x\u00e1c c\u1ee7a ch\u00fang. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y gi\u00fap x\u00e2y d\u1ef1ng m\u1ed9t n\u1ec1n t\u1ea3ng ki\u1ebfn th\u1ee9c v\u1eefng ch\u1eafc v\u00e0 gi\u1ea3m b\u1edbt s\u1ef1 kh\u00f4ng ch\u1eafc ch\u1eafn. V\u00ed d\u1ee5, khi \u0111\u1ed1i m\u1eb7t v\u1edbi th\u00f4ng tin v\u1ec1 m\u1ed9t lo\u1ea1i thu\u1ed1c m\u1edbi, thay v\u00ec ch\u1ec9 tin v\u00e0o qu\u1ea3ng c\u00e1o, b\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 t\u00ecm \u0111\u1ecdc c\u00e1c nghi\u00ean c\u1ee9u khoa h\u1ecdc, tham kh\u1ea3o \u00fd ki\u1ebfn c\u1ee7a c\u00e1c chuy\u00ean gia y t\u1ebf v\u00e0 xem c\u00e1c \u0111\u00e1nh gi\u00e1 t\u1eeb ng\u01b0\u1eddi d\u00f9ng.<\/p>\n Vi\u1ec7c ph\u00e1t tri\u1ec3n k\u1ef9 n\u0103ng t\u01b0 duy ph\u1ea3n bi\u1ec7n gi\u00fap b\u1ea1n \u0111\u00e1nh gi\u00e1 th\u00f4ng tin m\u1ed9t c\u00e1ch logic v\u00e0 kh\u00e1ch quan, t\u1eeb \u0111\u00f3 gi\u1ea3m b\u1edbt s\u1ef1 ho\u00e0i nghi kh\u00f4ng c\u1ea7n thi\u1ebft. T\u01b0 duy ph\u1ea3n bi\u1ec7n c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00e1t tri\u1ec3n th\u00f4ng qua vi\u1ec7c h\u1ecdc c\u00e1ch nh\u1eadn bi\u1ebft c\u00e1c l\u1ed7i logic, hi\u1ec3u v\u1ec1 c\u00e1c thi\u00ean ki\u1ebfn nh\u1eadn th\u1ee9c v\u00e0 \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi \u0111\u00fang \u0111\u1eafn.<\/p>\n \u00c1p d\u1ee5ng v\u00e0o cu\u1ed9c s\u1ed1ng, khi \u0111\u1ecdc m\u1ed9t b\u00e0i b\u00e1o v\u1ec1 t\u00e1c \u0111\u1ed9ng c\u1ee7a bi\u1ebfn \u0111\u1ed5i kh\u00ed h\u1eadu, thay v\u00ec ch\u1ec9 ch\u1ea5p nh\u1eadn ho\u1eb7c b\u00e1c b\u1ecf ho\u00e0n to\u00e0n, b\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u1ec1 ph\u01b0\u01a1ng ph\u00e1p nghi\u00ean c\u1ee9u, ngu\u1ed3n d\u1eef li\u1ec7u v\u00e0 li\u1ec7u k\u1ebft lu\u1eadn c\u00f3 ph\u00f9 h\u1ee3p v\u1edbi b\u1eb1ng ch\u1ee9ng \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u00ecnh b\u00e0y hay kh\u00f4ng. C\u00e1c kh\u00f3a h\u1ecdc tr\u1ef1c tuy\u1ebfn nh\u01b0 “Introduction to Logic and Critical Thinking” c\u1ee7a Duke University tr\u00ean Coursera c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap ph\u00e1t tri\u1ec3n k\u1ef9 n\u0103ng n\u00e0y.<\/p>\n Vi\u1ec7c duy tr\u00ec m\u1ed9t t\u00e2m tr\u00ed c\u1edfi m\u1edf v\u00e0 s\u1eb5n s\u00e0ng thay \u0111\u1ed5i quan \u0111i\u1ec3m khi c\u00f3 b\u1eb1ng ch\u1ee9ng m\u1edbi l\u00e0 c\u00e1ch hi\u1ec7u qu\u1ea3 \u0111\u1ec3 \u0111\u1ed1i ph\u00f3 v\u1edbi s\u1ef1 ho\u00e0i nghi. \u0110i\u1ec1u n\u00e0y kh\u00f4ng c\u00f3 ngh\u0129a l\u00e0 b\u1ea1n ph\u1ea3i tin t\u1ea5t c\u1ea3 m\u1ecdi th\u1ee9, m\u00e0 l\u00e0 s\u1eb5n s\u00e0ng xem x\u00e9t c\u00e1c quan \u0111i\u1ec3m kh\u00e1c nhau.<\/p>\n Vi\u1ec7c c\u00f3 m\u1ed9t n\u1ec1n t\u1ea3ng ki\u1ebfn th\u1ee9c v\u1eefng ch\u1eafc trong m\u1ed9t l\u0129nh v\u1ef1c c\u1ee5 th\u1ec3 c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap b\u1ea1n \u0111\u00e1nh gi\u00e1 th\u00f4ng tin m\u1edbi m\u1ed9t c\u00e1ch t\u1ef1 tin h\u01a1n, t\u1eeb \u0111\u00f3 gi\u1ea3m b\u1edbt s\u1ef1 ho\u00e0i nghi kh\u00f4ng c\u1ea7n thi\u1ebft. M\u1ed9t nh\u00e0 \u0111\u1ea7u t\u01b0 c\u00f3 hi\u1ec3u bi\u1ebft s\u00e2u s\u1eafc v\u1ec1 th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng t\u00e0i ch\u00ednh s\u1ebd \u00edt ho\u00e0i nghi h\u01a1n khi \u0111\u1ed1i m\u1eb7t v\u1edbi c\u00e1c bi\u1ebfn \u0111\u1ed9ng th\u1ecb tr\u01b0\u1eddng, v\u00ec h\u1ecd c\u00f3 th\u1ec3 hi\u1ec3u v\u00e0 gi\u1ea3i th\u00edch c\u00e1c xu h\u01b0\u1edbng d\u1ef1a tr\u00ean ki\u1ebfn th\u1ee9c c\u1ee7a m\u00ecnh. C\u00e1c n\u1ec1n t\u1ea3ng h\u1ecdc tr\u1ef1c tuy\u1ebfn nh\u01b0 Khan Academy hay Coursera cung c\u1ea5p nhi\u1ec1u kh\u00f3a h\u1ecdc mi\u1ec5n ph\u00ed \u0111\u1ec3 x\u00e2y d\u1ef1ng ki\u1ebfn th\u1ee9c n\u1ec1n t\u1ea3ng trong nhi\u1ec1u l\u0129nh v\u1ef1c kh\u00e1c nhau.<\/p>\n \u0110\u00f4i khi, s\u1ef1 ho\u00e0i nghi c\u00f3 th\u1ec3 b\u1eaft ngu\u1ed3n t\u1eeb lo l\u1eafng ho\u1eb7c s\u1ee3 h\u00e3i h\u01a1n l\u00e0 t\u1eeb l\u00fd tr\u00ed. Th\u1ef1c h\u00e0nh thi\u1ec1n ch\u00e1nh ni\u1ec7m c\u00f3 th\u1ec3 gi\u00fap b\u1ea1n nh\u1eadn bi\u1ebft v\u00e0 ki\u1ec3m so\u00e1t nh\u1eefng c\u1ea3m x\u00fac n\u00e0y, t\u1eeb \u0111\u00f3 gi\u1ea3m b\u1edbt s\u1ef1 ho\u00e0i nghi kh\u00f4ng c\u1ea7n thi\u1ebft. V\u00ed d\u1ee5, khi \u0111\u1ed1i m\u1eb7t v\u1edbi m\u1ed9t thay \u0111\u1ed5i l\u1edbn trong c\u00f4ng vi\u1ec7c, thay v\u00ec ngay l\u1eadp t\u1ee9c ho\u00e0i nghi v\u1ec1 kh\u1ea3 n\u0103ng th\u00edch \u1ee9ng c\u1ee7a m\u00ecnh, b\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 th\u1ef1c h\u00e0nh c\u00e1c b\u00e0i t\u1eadp th\u1edf s\u00e2u \u0111\u1ec3 b\u00ecnh t\u0129nh l\u1ea1i v\u00e0 \u0111\u00e1nh gi\u00e1 t\u00ecnh hu\u1ed1ng m\u1ed9t c\u00e1ch kh\u00e1ch quan h\u01a1n.<\/p>\n S\u1ef1 ho\u00e0i nghi, khi \u0111\u01b0\u1ee3c v\u1eadn d\u1ee5ng m\u1ed9t c\u00e1ch kh\u00f4n ngoan, c\u00f3 th\u1ec3 l\u00e0 c\u00f4ng c\u1ee5 m\u1ea1nh m\u1ebd trong vi\u1ec7c t\u00ecm ki\u1ebfm s\u1ef1 th\u1eadt v\u00e0 ph\u00e1t tri\u1ec3n b\u1ea3n th\u00e2n. Tuy nhi\u00ean, \u0111i\u1ec1u quan tr\u1ecdng l\u00e0 ph\u1ea3i duy tr\u00ec s\u1ef1 c\u00e2n b\u1eb1ng gi\u1eefa ho\u00e0i nghi \u2013 c\u1edfi m\u1edf, gi\u1eefa \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi v\u00e0 ch\u1ea5p nh\u1eadn. Nh\u1eadn th\u1ee9c \u0111\u01b0\u1ee3c ho\u00e0i nghi l\u00e0 g\u00ec<\/strong>, b\u1eaft ngu\u1ed3n t\u1eeb \u0111\u00e2u, c\u00f3 nh\u1eefng c\u00e1ch \u0111\u1ed1i ph\u00f3 n\u00e0o,… s\u1ebd gi\u00fap b\u1ea1n ti\u1ebft ch\u1ebf nh\u1eefng m\u1eb7t ti\u00eau c\u1ef1c v\u00e0 ph\u00e1t huy \u01b0u th\u1ebf c\u1ee7a s\u1ef1 ho\u00e0i nghi. JobsGO<\/a><\/strong> hy v\u1ecdng nh\u1eefng chia s\u1ebb c\u1ee7a m\u00ecnh \u0111\u00e3 ph\u1ea7n n\u00e0o gi\u1ea3i \u0111\u00e1p nh\u1eefng th\u1eafc m\u1eafc c\u1ee7a m\u00ecnh v\u1ec1 kh\u00e1i ni\u1ec7m n\u00e0y.<\/p>\n","protected":false},"excerpt":{"rendered":" \u0110\u00e1nh gi\u00e1 post Ho\u00e0i nghi l\u00e0 m\u1ed9t kh\u00e1i ni\u1ec7m quen thu\u1ed9c, nh\u01b0ng li\u1ec7u b\u1ea1n c\u00f3 bi\u1ebft v\u1ec1 nguy\u00ean nh\u00e2n, \u0111\u1eb7c \u0111i\u1ec3m,… c\u1ee7a th\u00e1i \u0111\u1ed9 n\u00e0y? Ho\u00e0i nghi l\u00e0 g\u00ec? C\u00f3 bao nhi\u00eau c\u1ea5p \u0111\u1ed9 c\u1ee7a s\u1ef1 ho\u00e0i nghi? C\u00f9ng JobsGO…<\/p>\n","protected":false},"author":75018,"featured_media":77221,"comment_status":"open","ping_status":"closed","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":{"_yoast_wpseo_focuskw":"Ho\u00e0i nghi l\u00e0 g\u00ec","_yoast_wpseo_title":"Ho\u00e0i Nghi L\u00e0 G\u00ec? C\u00f3 M\u1ea5y C\u1ea5p \u0110\u1ed9 Ho\u00e0i Nghi? %%sep%% %%sitename%%","_yoast_wpseo_metadesc":"Ho\u00e0i nghi l\u00e0 g\u00ec? T\u00ecm hi\u1ec3u nh\u1eefng nguy\u00ean nh\u00e2n d\u1eabn \u0111\u1ebfn s\u1ef1 ho\u00e0i nghi v\u00e0 nh\u1eefng c\u00e1ch \u0111\u1ec3 \u0111\u1ed1i ph\u00f3 v\u1edbi s\u1ef1 ho\u00e0i nghi.","_yoast_wpseo_focus_keyphrase":"","faq":"1. Ho\u00e0i Nghi C\u00f3 Ph\u1ea3i L\u00fac N\u00e0o C\u0169ng T\u1ed1t Kh\u00f4ng?\r\n\r\nHo\u00e0i nghi c\u00f3 th\u1ec3 c\u00f3 \u00edch khi gi\u00fap ta \u0111\u00e1nh gi\u00e1 th\u00f4ng tin m\u1ed9t c\u00e1ch kh\u00e1ch quan, nh\u01b0ng n\u1ebfu qu\u00e1 m\u1ee9c c\u00f3 th\u1ec3 d\u1eabn \u0111\u1ebfn s\u1ef1 nghi ng\u1edd kh\u00f4ng c\u1ea7n thi\u1ebft v\u00e0 c\u1ea3n tr\u1edf vi\u1ec7c ra quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh.\r\n\r\n2. L\u00e0m Th\u1ebf N\u00e0o \u0110\u1ec3 Ph\u00e2n Bi\u1ec7t Gi\u1eefa Ho\u00e0i Nghi L\u00e0nh M\u1ea1nh V\u00e0 Ho\u00e0i Nghi Ti\u00eau C\u1ef1c?\r\n\r\nHo\u00e0i nghi l\u00e0nh m\u1ea1nh th\u00fac \u0111\u1ea9y t\u00ecm hi\u1ec3u th\u00eam v\u00e0 \u0111\u1eb7t c\u00e2u h\u1ecfi x\u00e2y d\u1ef1ng, trong khi ho\u00e0i nghi ti\u00eau c\u1ef1c th\u01b0\u1eddng d\u1eabn \u0111\u1ebfn vi\u1ec7c b\u00e1c b\u1ecf th\u00f4ng tin m\u00e0 kh\u00f4ng c\u00f3 l\u00fd do ch\u00ednh \u0111\u00e1ng.\r\n","nganh_nghe_chuc_vu_lien_quan":["Nh\u00e2n Vi\u00ean H\u00e0nh Ch\u00ednh"]},"categories":[247],"tags":[],"yoast_head":"\n1. Ho\u00e0i Nghi L\u00e0 G\u00ec?<\/strong><\/span><\/h2>\n
2. C\u00e1c C\u1ea5p \u0110\u1ed9 C\u1ee7a Ho\u00e0i Nghi<\/strong><\/span><\/h2>\n
2.1 Ho\u00e0i Nghi Trong Cu\u1ed9c S\u1ed1ng H\u00e0ng Ng\u00e0y<\/strong><\/span><\/h3>\n
2.2 Ho\u00e0i Nghi H\u1ecdc Thu\u1eadt<\/strong><\/span><\/h3>\n
2.3 Ho\u00e0i Nghi Khoa H\u1ecdc<\/strong><\/span><\/h3>\n
2.4 Ho\u00e0i Nghi Tri\u1ebft H\u1ecdc<\/strong><\/span><\/h3>\n
2.5 Ho\u00e0i Nghi C\u1ef1c \u0110oan<\/strong><\/span><\/h3>\n
3. Nguy\u00ean Nh\u00e2n D\u1eabn \u0110\u1ebfn S\u1ef1 Ho\u00e0i Nghi<\/strong><\/span><\/h2>\n
3.1 Kinh Nghi\u1ec7m C\u00e1 Nh\u00e2n V\u00e0 B\u00e0i H\u1ecdc T\u1eeb Qu\u00e1 Kh\u1ee9<\/strong><\/span><\/h3>\n
3.2 T\u01b0 Duy Ph\u1ea3n Bi\u1ec7n<\/strong><\/span><\/h3>\n
3.3 \u0110i\u1ec1u Ki\u1ec7n V\u0103n Ho\u00e1, X\u00e3 H\u1ed9i<\/strong><\/span><\/h3>\n
3.4 S\u1ef1 Ph\u00e1t Tri\u1ec3n C\u1ee7a C\u00f4ng Ngh\u1ec7 Th\u00f4ng Tin<\/strong><\/span><\/h3>\n
3.5 C\u00e1c S\u1ef1 Ki\u1ec7n L\u1ecbch S\u1eed, X\u00e3 H\u1ed9i<\/strong><\/span><\/h3>\n
4. \u01afu, Nh\u01b0\u1ee3c \u0110i\u1ec3m C\u1ee7a Vi\u1ec7c Ho\u00e0i Nghi<\/strong><\/span><\/h2>\n
4.1 \u01afu \u0110i\u1ec3m C\u1ee7a Vi\u1ec7c Ho\u00e0i Nghi<\/strong><\/span><\/h3>\n
4.1.1 Th\u00fac \u0110\u1ea9y T\u01b0 Duy Ph\u1ea3n Bi\u1ec7n<\/strong><\/span><\/h4>\n
4.1.2 \u0110\u01b0a Ra Quy\u1ebft \u0110\u1ecbnh \u0110\u00fang \u0110\u1eafn<\/strong><\/span><\/h4>\n
4.1.3 Th\u00fac \u0110\u1ea9y S\u1ef1 \u0110\u1ed5i M\u1edbi V\u00e0 Ti\u1ebfn B\u1ed9<\/strong><\/span><\/h4>\n
4.1.4 C\u1ea3i Thi\u1ec7n K\u1ef9 N\u0103ng Giao Ti\u1ebfp<\/strong><\/span><\/h4>\n
4.1.5 Tr\u00e1nh B\u1ecb L\u1eeba D\u1ed1i V\u00e0 Thao T\u00fang<\/strong><\/span><\/h4>\n
4.2 Nh\u01b0\u1ee3c \u0110i\u1ec3m C\u1ee7a Vi\u1ec7c Ho\u00e0i Nghi<\/strong><\/span><\/h3>\n
4.2.1 L\u00e0 R\u00e0o C\u1ea3n C\u1ee7a Ni\u1ec1m Tin V\u00e0 H\u1ee3p T\u00e1c<\/strong><\/span><\/h4>\n
4.2.2 L\u00e0m Ch\u1eadm Qu\u00e1 Tr\u00ecnh \u0110\u01b0a Ra Quy\u1ebft \u0110\u1ecbnh<\/strong><\/span><\/h4>\n
4.2.3 D\u1eabn \u0110\u1ebfn T\u00e2m L\u00fd Ti\u00eau C\u1ef1c<\/strong><\/span><\/h4>\n
4.2.4 Khi\u1ebfn Cu\u1ed9c S\u1ed1ng C\u0103ng Th\u1eb3ng<\/strong><\/span><\/h4>\n
5. L\u00e0m Sao \u0110\u1ec3 \u0110\u1ed1i Ph\u00f3 V\u1edbi S\u1ef1 Ho\u00e0i Nghi?<\/strong><\/span><\/h2>\n
5.1 Ch\u1ee7 \u0110\u1ed9ng T\u00ecm Ki\u1ebfm V\u00e0 X\u00e1c Minh Th\u00f4ng Tin<\/strong><\/span><\/h3>\n
5.2 Ph\u00e1t Tri\u1ec3n T\u01b0 Duy Ph\u1ea3n Bi\u1ec7n<\/strong><\/span><\/h3>\n
5.3 Suy Ngh\u0129 C\u1edfi M\u1edf V\u00e0 Linh Ho\u1ea1t<\/strong><\/span><\/h3>\n
5.4 N\u1eafm V\u1eefng Ki\u1ebfn Th\u1ee9c N\u1ec1n T\u1ea3ng<\/strong><\/span><\/h3>\n
5.5 Thi\u1ec1n Ch\u00e1nh Ni\u1ec7m<\/strong><\/span><\/h3>\n